België kent vele gedenkplaatsen van veldslagen, zowel van de Eerste als de Tweede Wereldoorlog. Het kent maar één herdenkingsplaats uit de periode van Napoleon en dat is Waterloo, daar waar hij ten onder ging.
Nadat hij de Slag bij Waterloo had verloren, verloor Napoleon definitief zijn titel als vorst van Frankrijk en werd hij verbannen naar St. Helena, waar hij uiteindelijk overleed.
Inhoud
Vlak voor Waterloo
In 1813 tijdens de veldslag bij Leipzig werd hij al een keer verslagen tijdens de Battle of Nations. Een combinatie van Engelse, Pruisische en Russische troepen wist het Franse leger van Napoleon te verslaan, waarna hij werd teruggedreven naar Parijs. Een enorm monument net buiten Leipzig centrum herinnert aan deze befaamde veldslag waar vele soldaten om het leven kwamen.
- Lees over mijn bezoek aan de Battle of Nations in Leipzig
In 1814 werd Napoleon verbannen naar Elba, van waaruit hij zijn terugkeer plande en dat lukte hem begin 1815. Binnen 100 dagen kwam hij met zijn leger aan in Waterloo. Helaas stonden hier de Engelsen al op hem te wachten en waren de Pruisen onderweg.
Napoleon wilde de samenvoeging van het Pruisische en Engelse leger voorkomen, want dan zou hij zeker verliezen. Hij probeerde daarom een weg middendoor te banen om op die manier richting Engeland te gaan. Dat mislukte volledig, waardoor de Slag bij Waterloo zijn laatste veldslag werd.
Beleving staat centraal
Na eerdere bezoeken aan onder andere het Airborne museum en het monument in Leipzig, heb ik goede ervaringen opgedaan met het bezoeken van dergelijke musea. Men richt zich al lang niet meer op welke regimenten wanneer vochten en hoe de troepen zich over het terrein bewogen. Deze musea besteden juist veel aandacht aan persoonlijke verhalen en beleving. Ook wordt de betreffende veldslag in de context van die tijd geplaatst, waardoor het meer betekenis krijgt.
Als liefhebber van geschiedenis en de mensheid in zijn algemeenheid, vind ik deze musea dan ook erg interessant.
Zo leerde ik tijdens mijn bezoek aan Waterloo dat de Engelsen al langere tijd op Napoleon stonden te wachten. De officieren hadden zelfs hun gezinnen meegenomen naar Brussel. Hierdoor groeide de stad explosief.
Zo blijkt de wijze waarop Napoleon vluchtte vanuit Waterloo naar Parijs vluchtte tot in detail bekend te zijn. De rondleidster van mijn gratis tour vertelde in geuren en kleuren over zijn aftocht, wat ik hier niet ga herhalen, maar u aanmoedig om zelf van haar te horen.
Rondleiding
Een bezoek aan het Waterloo terrein kan het best begonnen worden met een rondleiding. Om 10.30 is er een Nederlandstalige rondleiding, en om 16.00 uur wordt hij in het Engels gegeven. Deze rondleidingen zijn vrij nieuw, waardoor nog niet alle toeristen ervan op de hoogte te zijn. Check wel altijd even vooraf naar de de huidige situatie.
- Klik hier voor website van Waterloo museum
Tijdens mijn bezoek deelde ik de gids met nog één andere Nederlander, waardoor we eigenlijk een soort privé rondleiding en uitleg kregen. Onze gids vertelde heel gedetailleerd over de veldslag, de fouten die Napoleon maakte en enkele bijzondere details over onder andere de panorama die kan worden bezichtigd.
Panorama
A là Mesdag die Scheveningen vastlegde in zijn panorama, zo is er van de veldslag tegen Napoleon ook een 360 graden panorama gemaakt. Drie Franse schilders hebben eraan gewerkt en na 18 maanden kon het worden opgeleverd. Precies honderd jaar na de daadwerkelijke veldslag werd het doek aan het publiek gepresenteerd.
Het schilderij hangt nog steeds in haar oorspronkelijke vorm in het oorspronkelijke gebouw. Niet alleen dat is bijzonder, maar door de wisselende lichtinval worden steeds andere details uitgelicht in het schilderij.
Onze gids gebruikte het schilderij om meer te vertellen over de verschillende formaties die de Fransen en Engelsen gebruikten, en ook gaf ze uitleg over de holle weg die duidelijk op het schilderij is te zien. Details die mij anders niet zouden zijn opgevallen.
Leeuw van Oranje
Natuurlijk vochten er ook Nederlanders mee in deze veldslag, waaronder een Prins van Oranje. Die raakte als 24-jarige jongen gewond op de finale strijddag, waarna zijn vader Koning Willem I de opdracht gaf een monument te plaatsen. Het werd een meer dan levensgrote leeuw op een hele hoge heuvel in de vorm van een piramide.
De leeuw is van brons gemaakt en moest in 9 delen naar deze plaats worden vervoerd. De leeuw staat dan ook symbool voor de opkomst van de Industriële Revolutie die toen gaande was, en waar België met haar vele mijnen flink van heeft geprofiteerd.
De 226 treden naar boven zijn een hele klim, maar het uitzicht is geweldig! Van de leeuw zelf valt weinig te zien, maar dat geeft niet.
Museum met 3D verfilming
En dan is er nog het museum zelf waar het verhaal van de veldslag in detail wordt verteld en in beelden is vastgelegd. Het meenemen van een audiogids is een absolute aanrader, omdat sommige displays alleen met een audiogids zijn te bedienen. De audiogids is trouwens gratis.
In dit museum hangen geen saaie schilderijen, maar schilderijen die zijn omgezet in animaties en via LCD-schermen worden weergegeven. Het maakt het kijken naar een schilderij wel in één keer een stuk interessanter. Ook de meer dan levensgrote poppen in militaire kleding geven je een gevoel van hoe het in die tijd moet zijn geweest.
Hoogtepunt is de 3D filmvoorstelling, waar je helemaal wordt meegenomen in de veldslag. Een mooie ervaring waardoor de landerijen om het museum veel meer worden dan alleen maar velden met graan.
Animaties
De Belgen noemen het animaties, maar eigenlijk zijn het ‘enactments’ waar kinderen en volwassenen zelf een geweer uit de Napolitaanse tijd kunnen laden, leren hoe de rekrutering van soldaten plaatsvond en wat men zoal deed in het bivak. Mijn interesse lag daar niet, maar voor gezinnen met kinderen is het zeker een leuke aanvulling.
Praktische informatie
Alhoewel de entreeprijs aan de prijzige kant is, 18 euro, vond ik het wel de moeite waard om Waterloo te bezoeken. Je bent al gauw zo’n 2 uur bezig om alles te bekijken, en misschien nog wel iets langer als je ook voor de gratis rondleiding kiest.
Meer informatie over openingstijden vind je op de website van Memorial 1815.
Parkeren is gratis, maar op drukke dagen kan het wel even zoeken of wachten zijn op een parkeerplaats, maar dat mag de pret niet drukken. Er zijn ook twee restaurants op het terrein en alles is perfect onderhouden. Je kan van hieruit ook wandelen en fietsen in de regio.
Kom je liever met openbaar vervoer, dan kun je buslijn W nemen vanaf Waterloo of Braine-l’Alleud (Eigenfrakel) treinstation. Raadpleeg Google Maps of een andere app voor de exacte tijden en tarieven.
Als je nog meer wilt leren over de slag bij Waterloo, dan kun je in Waterloo zelf nog het voormalige hoofdkwartier van de Engelse officier Wellington bezoeken.
Geef een reactie