Pieterpad is het meest bekende langeafstands wandelroute van Nederland. De Hünenweg of Hondsrugpad wel het meest onbekende.Deze gemarkeerde route van Groningen naar Osnabrück gaat door 2 Europese geoparken. Een garantie voor unieke en mooie landschappen met een bijzondere geschiedenis.
De Hünenweg ofwel het Hondsrugpad volgt in eerste instantie de stuwwal die wij kennen als de Hondsrug.
Deze stuwwal is ontstaan in de voorlaatste ijstijd (150.000 jaar geleden). Toen schoof het ijs vanuit Scandinavië tergend langzaam Noord Europa binnen. Deze massa vormde en kneedde het landschap. De granieten keien die het ijs meevoerde, werden duizenden jaren later door de eerste boeren als stenen monumenten (megalieten) gebruikt en daarna door de Trechterbekercultuur voor het bouwen van grafkamers. Deze hunebedden liggen vrijwel op een rechte lijn tussen Emmen en Groningen. Niet zo raar, want in die tijd kon er alleen gereisd en gewoond worden op de stuwwal. De rest van Nederland was moeras.
De Hünenweg of Hondsrugpad neemt je mee langs diverse ‘hotspots’ waar je de geschiedenis van deze stuwwal kunt zien en beleven.
De bolle keileemrug die in vrijwel een rechte lijn loopt van Groningen naar Klazienaveen fungeert als een rode draad tijdens deze lange afstandswandelroute. De route brengt ons ook naar oude veengebieden en in ere herstelde beekdallen.
Inhoud
Dag 1 Groningen naar Haren
De eerste etappe is een korte route van net iets meer dan 10 kilometer. Na de lunch vertrekken we vanaf het Groninger treinstation richting het zuiden, naar Haren.
Groningen is gebouwd op het uiterste puntje van de stuwwal. Daardoor was deze stad van oudsher al het eind- en beginpunt voor de handel over land naar Coevorden en Duitsland. Vanuit de stad Groningen had men een rechtstreekse verbinding met de zee, dus schepen konden er laden en lossen. Geen wonder dat hier dan al in 1614 een universiteit werd opgericht.
Het eerste deel van de wandeling gaat door diverse stadswijken en enkele parken. We zien diverse art deco gebouwen, maar ook moderne architectuur.
Onderweg lezen we op een informatiebord over het Engelse kamp, waar tijdens WOI meer dan 1500 Engelse soldaten werden vastgehouden. Het kamp kreeg de bijnaam Timbertown.
We zien oude bomen in park Groenestein en maken daarna kennis met enkele oude boerderijen uit de 17e eeuw in Essen
Daar zou in het landschap ook nog de gracht van een voormalig vrouwenklooster zichtbaar moeten zijn. Die hebben we niet gevonde. Een bezoek aan het kleine informatiecentrum over dit voormalige Cisterciënzer klooster.sloegen we ook over. We wilden namelijk vooral wandelen.
Wel valt ons oog steeds op een mooi huis, de een uit de jaren 20 van de vorige eeuw, de ander hypermodern. Langs de rijksstraatweg slaan we soms stijl achterover van de prachtig onderhouden villa’s. Wat een rijkdom is er hier (geweest). En wat een ander beeld krijgen we via de landelijke media!
Haren valt dan misschien wat tegen vanwege haar moderne centrum. Maar het is wel de ideale lokatie om je avondeten in te slaan of om deze te gebruiken in een restaurant.
Wij kopen ons avondeten bij de Jumbo, en reizen dan met de bus door naar onze BnB in Glimmen.
Dag 2 Van Haren naar Glimmen via Paterswolde
Nadat we met de bus zijn teruggegaan naar Haren, vervolgen we onze wandelroute. Dit keer wandelen we maar 15 kilometer, omdat we ook Museum de Buitenplaats in Paterswolde willen bezoeken. We lopen zonder bagage, omdat de route eindigt in Glimmen, bij onze B&B.
Het gebied tussen Haren en Paterswolde was ooit een veengebied. Deze werd voornamelijk in de 19e eeuw afgegraven.
De naam Friescheveen verwijst naar de Friese veenarbeiders die er het veen afgraafden. Nu is het gebied een natuurgebied, waar men probeert het drassige landschap van vroeger te herstellen.
Het weer drassig maken van dit gebied wordt onder andere gedaan door een benedenloop van de Drentse Aa te hercreëeren. Dit riviertje stroomde van oudsher al door het gebied.
De Drentse Aa begint vlakbij Assen, en door het continue samenvoegen met kleine stroompjes, werd het een echte rivier dat uiteindelijk via Groningen in de zee stroomde. Nu wordt de Drentse Aa vanaf het Friescheveen via kanalen naar de Eems geleid.
We laten het Hondsrugpad even voor wat het is, en bezoeken het dorp Paterswolde. Daar in het dorp vind je niet alleen een Internationale Klompenmuseum, maar ook Museum De Buitenplaats. Het Drenths Museum organiseert hier wisselende tentoonstellingen over kunst van rond 1900.
Bij het museum hoort ook het Nijsingh huis (met mooie tuin). In het oude Nijsingh huis vind je kamers waarvan de wanden en plafonds beschilderd zijn door bevriende kunstenaars van het echtpaar Groeningen. Heel bijzonder!
Als we terug zijn gekeerd op het Hondsrugpad of Hünenweg, lopen we eerst over landgoed Vosbergen en nadat we onder de A28 zijn doorgegaan over landgoed Glimmen. Op beide landgoederen vind je enorme beuken- en eikenbomen, heel indrukwekkend ook.
En zo komen we aan in Glimmen, bij onze B&B. In Paterswolde hadden we onze lunch gekocht en genuttigd en ook gelijk het avondeten voor thuis gekocht. Als verwennerij hebben we bij het museum nog een kop koffie en thee met taartje genuttigd.
Dag 3 Van Glimmen naar Anloo
Vandaag leggen we 21 kilometer af. Dit hadden er meer moeten zijn, maar de route is aangepast tussen Midden-Laren en Zuid-Laren. Hierdoor is de route een aantal kilometers korter geworden.
Vanuit onze B&B beginnen we gelijk aan de wandeling. Die leidt ons over een zandpad richting Appelbergen Een werkelijk ontzettend mooi moerasgebied dat nooit is ontgonnen. Onze dag kon al gelijk niet meer stuk.
Vervolgens wandelen naar het enige hunebed in Groningen dat nog op zijn oorsponkelijke plaats staat, de G1. Het is een kleine hunebed, en een goede eerste kennismaking. Volgens een reisgids zouden we twee gaten in de dekstenen moeten zien als bewijs dat het behoud van deze grafkamer kantje boord was.
Zogenaamde stenenkloppers boorden aan het einde van de 18de eeuw, toen het slopen van hunebedden al verboden was, gaten in de dekstenen om deze gevuld met buskruit tot ontploffing te brengen. De stenen werden dan verkocht als funderingsmateriaal voor wegen. Op het laatste moment staken de autoriteiten een stokje voor deze illegale bron van inkomsten. Wij hebben de gaten niet gevonden.
Vervolgens wandelen we door en komen langs drie dorpen met het woord Laren erin. Laren verwijst naar ‘intensief, beweidt en benut bos’. In Noord-Laren treffen we een viskraam aan. Die staat er elke donderdag, al 20 jaar lang. De eigenaar is een Amsterdammer die naar Groningen kwam om te studeren en nooit meer is vertrokken.
Bij Midden-Laren treffen we tussen boerderijen twee hunebedden aan. Deze zijn een heel stuk groter en het is wonderlijk om op nog geen meter afstand al de muren van de boerderij te zien staan.
Zuid-Laren stond bekend om haar paardenmarkt, waar zelfs de boeren uit Nieuwleusen (Overijssel) graag naartoe gingen.
Het is ook de geboorteplaats van Lodewijk van Heiden, die een belangrijke zee-admiraal was in Russische dienst. Hij speelde een belangrijke rol in de zeeslag bij Navarino in Griekenland. Sommige mensen beweren dat het liedje ‘Berend Botje’ over hem gaat.
Van der Heijden zijn vader was eigenaar van Huize Laarwoud, welke nog steeds in Laren is te vinden en nu in particuliere handen is. Een mooie havezathe waar in de bomen honderden kraaien huizen die een hels kabaal maken.
Vanuit Zuid-Laren is het even lopen naar de volgende highlight, de Strubben Kniphorstbosch. Het is het enige archeologische reservaat in Nederland. Hier vind je 60 grafheuvels en 2 hunebedden. De route brengt je langs D8, maar wij hebben die op de een of andere manier gemist.
Als we uit het bos komen, wandelen we langs akkerbouw en mooie esweilanden richting Anloo. Ook zo’n dorp uit vervlogen tijden. Een mooie afsluiter van deze wandeldag.
Vanuit Anloo reizen we met de bus terug naar Zuid-Laren. Hier overnachten we in Brinkhotel. Eerder op die dag hebben we in het dorp al geluncht bij Olle Stee.
Dag 4 Van Anloo naar Borger
Met de bus keren we terug naar Anloo. Daar bekijken we nog één keer de mooie oude kerk van de buitenkant om daarna onze route te vervolgen. In totaal wandelen we 28 kilometer voordat we de voordeur van onze overnachtingsplaats bereiken.
Het werd een dag met vele highlights. Het begint al snel nadat we Anloo hebben verlaten. In een mooi bos treffen we een hunebed aan, om daarna te dwalen door het pinetum. Een park in het bos vol verschillende naaldbomen van over de hele wereld. Het pinetum is aangelegd door houthandelaar Everhardus Everts uit Wildevank en zijn vader.
Een paar honderd meter verder maken we kennis met een heel cluster grafheuvels.
Net voor Gieten komen we terecht in het Zwanenmeerbos. Behalve veel eikebomen, die vroeger voor hakhout werden gebruikt, vind je ook hier grafheuvels van rond 800 voor Christus. De meesten ervan zijn pas in de jaren 90 ontdekt.
Nadat we onze lunch hebben genuttigd in Gieten, wandelen we verder richting Gasselte. Tot aan Bonnen lopen we over de top van de esch en is het hoogteverschil tussen de Hondsrug en het Hunzedal goed te zien.
Vervolgens lopen over de voormalige trambaan Gieten- Gasselte verder. Voor deze spoorbaan is het zand afgegraven totdat men stevige bodem aantrof. Hierdoor lijkt het alsof je door een vallei wandelt.
Via een kleine omweg, wandelen we Gasselte binnen bij de oude witte kerk. Een prachtexemplaar met nog een sarcofaag uit 9de of 10de eeuw bij de preekstoel.
Daarna wandelen we door naar het Drouwenerzand. Dit is een uitgestrekt stuifzandcomplex, alhoewel het nu vrijwel helemaal dichtgegroeid is met heide. Na al die bossen en essen, is het een mooie verandering van landschap.
Na Drouwen wandelen we door en langs enorme landbouwvelden. Hier maken we kennis met argrarisch Drenthe.
En dan, net voor Borger komen we als kers op de taart weer een aantal hunebedden en grafheuvels tegen.
Als we Borger binnenwandelen laten we het hunebedcentrum even links liggen. In plaats daarvan wandelen we door naar het centrum. We doen onze inkopen voor het avondeten en ontbijt om daarna onze voeten rust te geven in onze overnachtingsplaats.
Daar laten we onze voeten en lichamen tot rust komen. Morgen is er weer een dag.
Dag 5 Van Hunebedcentrum Borger naar Odoorn.
We hadden ons voorgenomen om de dag te beginnen met een bezoek aan het Hunebedcentrum. Deze bleek alleen pas om 11.00 open te gaan. Dat vonden we te laat. Dus bleef het bij een mooie foto van hunebed D27, de grootste van alle nog bestaande hunebedden.
We vervolgen onze weg en passeren twee wolharige neushoorns die hier ooit in dit gebied hebben rondgelopen.
Daarna wandelen we langs een kanaal door een voormalig veengebiedje om daarna de klim te maken naar de Buuner Bult. Het hoogste punt in de omgeving met een mooi vergezicht over de diverse akkervelden.
Na Buinen duiken we weer een bos in. Daar stuiten we op de eerste pingo-ruïne die we als zodanig herkennen dankzij een informatiebordje. Deze voormalige ijsstulpels zorgden uiteindelijk voor een cirkelvormige krater nadat het ijs was gesmolten. Daarna zien we nog verschillende andere ronde vijvers in het landschap.
In het bos van boswachterij Exloo vinden we een grafheuvel, maar ook een markesteen. Deze steen gaf de grens aan tussen de verschillende marken in het gebied, een soort van gemeente. We moesten lachen, toen we op het informatiebordje lazen dat naast de markesteen altijd een boom werd geplant, omdat je een steen wel kunt verplaatsen, maar een boom niet. In dit geval stonden beiden er nog.
En zo troffen we nog meer bijzondere verhalen aan in dit bos.
De omgeving van Eext, Exloo en Zweelo raakten begin 20ste eeuw in trek bij schilders. Hier vonden zij nog woeste gronden ofwel ongerepte natuur. Deze aantrekkingskracht op schilders kunnen we nog steeds voelen als we tussen Exloo en Odoorn wandelen door het enorme heidegebied.
Van april tot en met september grazen er schapen, maar ook is de kans aanwezig dat je kennismaakt met grazende koeien en andere runderen. Wederom wandelden we door een mooi stukje natuur van Drenthe en werden we onderweg ook nog verrast met een hunebed en enkele grafheuvels. De ouderdom druipt van dit gebied af.
Vanuit Odoorn namen we de bus terug naar Exloo waar we de nacht doorbrachten. In totaal hebben we deze dag 28 kilometer gewandeld.
Dag 6 van Odoorn naar Emmen
Het belooft een rustig dagje te worden, met slechts 14 wandelkilometers. Dat is een bewuste keuze, omdat we in Emmen het Museum Nabershof willen bezoeken.
Vanuit Odoorn passeren we eerst twee hunebedden. We beginnen er gewend aan te raken.
Vervolgens lopen we het Valtherbos in. Daar stuiten we op een gereconstureerde onderduikershol. Zestien joden uit Emmen hebben hier vanaf 1942 tot aan het einde van de oorlog ondergedoken gezeten. Tussentijds werden zij verraden en moesten ze nog verder het bos in om aan de Duitsers te ontsnappen. De lokale bewoner Zefath, die hen hielp, werd opgepakt en vermoordt, zonder dat hij hen verraadde. Een andere bewoner werd naar een Duits concentratiekamp gestuurd, waar hij de zware arbeid niet aankon en overleed. De plek maakte diep indruk op ons.
Daarna stuurt de route ons op vele manieren door het bos, we werden er wat tuureluurs van en hadden de indruk dat men ons vooral kilometers wilde laten lopen. Na nog een cluster van hunebedden laten we het bos achter ons en staan we aan de rand van Emmen.
We wandelen langs een drukke weg richting het centrum. Eerst passeren we aan de linkerkant Myskery. Een ietwat curieuze privé-museum dat volstaat met oude auto’s en opgezette dieren. Het is alleen op vrijdag geopend en het entreegeld wordt gedoneerd aan een goed doel.
Schuin aan de overkant is Museumboerderij Nabershof. Hier vind je naast een oude boerderij die je kunt bezichtigen, ook een tentoonstelling over het boerenleven op de Hondsrug door de eeuwen heen. Een leuk museum met een gezellig theehuis waar je iets kunt drinken.
Achter het museum staat hunebed D43. Dit is een lang graf van 40 meter land, die door de lokale bewoners Bruyn Stien wordt genoemd. Wat deze hunebed bijzonder maakt is dat het eindelijk twee hunebedden zijn die zijn omcirkeld door een ring van stenen.
En met deze mooie afsluiter lopen we naar ons hotel in het centrum van Emmen, waar we die avond ons goeddoen aan een grote portie spare-ribs en een malse kipsaté bij één van de vele restaurants die Emmen rijk is.
Dag 7 Emmen naar Klazienaveen
De laatste dag van onze 7-daagse wandeltocht over de Hüneweg ofwel Hondsrugpad. De verwachtingen zijn laag, want we gaan het veengebied in. Maar zoals het wel vaker gaat als je verwachtingen laag zijn, dan blijkt het plotseling een zeer boeiende dag te worden.
Als eerste wandelen we via het centrum naar de Emmer Dennen. Een enorm bos op een voormalig stuifzandgebied dat in 1918 door Staatsbosbeheer is gekocht van de toenmalige eigenaren. Tijdens onze wandeling door dit zeer divers bos gaan we op en neer over de diverse hobbels in het landschap. Het zijn geen grafheuvels maar overblijfselen van de zandduinen.
Als we uit het bos komen, steken we de weg over naar de Emmerschans. In het landschap zie je de vesting nog duidelijk, welke er stond om Noord-Nederland tegen invallen vanuit het zuiden te beschermen.
Deze schans stond in het veengebied en bewaakte één van de weinige wegen richting het noorden. En dat veengebied is nu grotendeels verdwenen, maar niet in het Oosterbos. Daar bevindt zich nog een veenlaag van zo’n 3 meter diep. Dat die niet is afgegraven, komt omdat het vol ligt met kienhout. We zien een stapel boomstronken langs de weg liggen waar men net een sloot heeft gegraven. Veen steken zou een onmogelijke opgave zijn geweest.
Staatsbosbeheer is nu druk bezig om het veengebied van het Oosterbos weer tot leven te wekken door het hele gebied weer nat te maken. Zo hebben ze greppels dichtgemaakt en bouwen ze wallen van veen om het gebied zodat het weer lekker nat wordt. Dit levert een heel gevarieerd landschap op met op enkele plekken enorme berkenbossen, op andere plekken zie je vooral vijvers en drassige grond en dan kijk je uit over de heide.
Uiteindelijk komen we aan bij het Koning Willem Alexander kanaal. Een kanaal aangelegd om de doorvaart tussen Erica en Ter Apel mogelijk te maken, maar het gebied ook te verbinden met Duitsland. Bij de sluis rusten we even uit om dan naar de bushalte net buiten Klazienaveen te wandelen.
Tot slot
Hiermee komt er een einde aan ons eerste week wandelen over de Hondsrugroute ofwel de Hünenweg. De plannen voor een vervolgweek zijn er al, nu nog een datum prikken. Wordt vervolgd dus.
Bezoek voor meer informatie over de Hünenweg of Hondsrugpad: https://www.huenenweg.com/nl/
Benieuwd naar andere wandelverslagen? Klik dan hier.
Geef een reactie