Wie is er als kind niet naar het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem geweest? Met school, met ouders of grootouders? Hoeveel van ons zijn er terug gegaan als volwassene? Misschien als je kinderen hebt of grootouders die graag nog een keer willen gaan. Of als je vluchtelingen begeleidt, misschien. Maar uit eigen beweging? Dat is wat anders, en toch is het openlucht museum ook nu op volwassen leeftijd nog bijzonder interessant. Althans dat is onze conclusie na een recentelijk bezoek.
Inhoud
Binnenkomst
Als we door de poort lopen, het terrein van het openluchtmuseum op, voel ik mij weer even als een klein kind in een speelgoedwinkel. In de verte lonken de oude gebouwen, een ouderwetse Rotterdamse tram wacht op passagiers voor een rondrit over het terrein en rechts van mij staat het moderne ontvangstgebouw met daarin een restaurant en de laatste toevoeging aan het museum, het Canon van Nederland.
Eerst maar even een plan de campagne maken met een kop koffie en grote appelflap in het restaurant. We nemen de plattegrond door met daarop alle locaties en activiteiten. Op verschillende plaatsen worden demonstraties gegeven van oude ambachten of staan vrijwilligers bezoekers te woord. Uiteindelijk maken we een keuze voor 15 locaties, die we graag willen zien.
Plannen maken heeft geen zin
Als we het restaurant verlaten, wandelen we het park in langs oude boerderijen. Onze ogen en oren leiden ons al snel naar een timmerwerkplaats. Een medewerker is daar bezig met het maken van een houten wiel, ofwel een rad, voor een rijtuig. Het blijkt een nagemaakte radmakerwerkplaats te zijn. We hebben een interessant gesprek met de medewerker over hoe houten wielen worden gemaakt en het project waar hij nu aan werkt.
Ik vraag hem of er in elk huis iemand staat die iets meer kan vertellen, want hij stond niet vermeldt als activiteit op onze plattegrond. Hans, zo heette deze vriendelijke man, vertelt ons dat in nog veel meer huizen vrijwilligers staan.
Met onze oneindige nieuwsgierigheid betekent dat vele mogelijke verleidingen om van ons voorgenomen plan af te stappen. We nemen ons dan ook voor vooral te focussen op het vooraf opgestelde lijstje. Dat is aardig gelukt.
Hieronder volgen enkele onverwachte highlights van ons bezoek aan het openluchtmuseum.
Typische Nederlandse aanzichten in het openluchtmuseum
Moluks barak
Eén van de gebouwen, die we zeker van dichtbij willen zien, is de barak uit het Molukse barakkenkamp van Lage Mierde . Hierin werden de Molukkers geplaatst bij hun aankomst in Nederland na de Tweede Wereldoorlog. Binnenin het houten huisje is een mooie expositie over het leven van deze mensen en hoe de Molukkers hun aankomst in Nederland hebben ervaren.
We luisteren naar mensen die de treinkaping van 1975 hebben meegemaakt. Eén van hen was kaper, de ander gekaapte. Hun verhalen laten ons niet onberoerd. Ook het contrast tussen hoe de Molukkers woonden en de barakbeheerder zijn dienstwoning, laat duidelijk zien dat ze niet als gelijkwaardige burgers werden behandeld.
Het interieur van een Molukse barak
Zonnehuisje Olst
Het openluchtmuseum heeft naast grote boerderijen en kleine fabrieken, ook verschillende kleine gebouwen op haar terrein. Eén voorbeeld daarvan is het sanatoriumhuisje voor tuberculose patienten uit Olst. Heel leuk om het zonnehuisje te zien, welke op een plateau staat dat gedraaid kon worden, zodat de patient altijd in de zon ligt. Heerlijk lijkt me dat!
Een zonnehuisje uit Olst, dat kan draaien
Zomerhuis ontworpen door Gerrit Rietveld
Uit een recentere tijd, is het vakantiehuisje ontworpen door Rietveld. Je kan er niet naar binnen, maar een promotievideo laat zien wat de kwaliteiten en mogelijkheden van het toen zeer moderne vakantiehuis waren. Het benoemt alle positieve en negatieve punten. Omdat het huisje niet voorzien is van een douche, verloor het echter al snel haar populariteit.
Vakantiewoning ontworpen door Gerrit Rietveld
Zoveel onverwachte en verwachte highlights
In het Chinese restaurant leren we de heer Lua kennen. Hij heeft het eerste Chinese restaurant in Nederland, en wil in Amsterdam, geopend. In een documentaire vertelt hij zijn verhaal. De ja-knikker en de Hindeloopse kamer zijn ook mooie voorbeelden van het ‘oude’ Nederland. We passeren verschillende boerderijen uit verschillende regio’s en tijden. Omdat we ons echt probeerden te houden aan ons lijstje, sloegen wij de bierbrouwerij over.
Wel hebben we de waternoodswoning bezocht. Een woning geschonken door Noorwegen aan de slachtoffers van de watersnoodramp uit 1953. Een heel praktisch ingericht huis en een leuke video met het commentaar van twee vroegere bewoners levert een luide lach van ons op. Zo vertellen zij dat ze liever de teil gebruiken, dan die mooie douche. Een douche gebruikt namelijk veel meer water, en daarvoor had men geen geld.
Soms dwaalden we toch weer even af van ons lijstje. Zo liepen we wel het gebouw van de groene kruis in. Daarbinnen ontmoeten we een zingende naakte man in het bad van het badhuis, een dokter die allerlei goede adviezen geeft voor een gezond leven en een zuster die tussen de krijsende babies staat.
Het theehuis met Anansi verhalen viel enigszins tegen. We troffen er geen Anansi-verhalen aan, maar een documentaire over de spin Anansi zoals hij voorkomt in de vertellingen van verschillende Afrikaanse gemeenschappen over de wereld.
De heer in het huisje bij het Indische achtererf maakte weer veel goed met zijn interessante verhalen over de geschiedenis van voormalig Nederlands-Indië. De tuin was voor ons heel herkenbaar, maar dan vooral als een tuin zoals je die ook in Suriname ziet bij de Javanen. Veel planten in een pot, bamboe en een klein zitje in de schaduw van de bomen.
Een hoogtepunt, althans voor mij, is het terugzien van de plaggenhut. Als kind had het veel indruk op mij gemaakt en ik wilde het graag weer zien. Toen ik ervoor stond, herkende ik het gelijk. Dit huisje gemaakt van aarde, laat zien hoe de dagloners en meest arme mensen op het platteland leefden.
Het felgekleurde interieur van een Marken’s vissershuisje lijkt wel onhollands. Die felgele en blauwe kleuren ben ik niet gewend van Nederlandse huizen. Leuk dat mijn eigen land me ook nog zo kan verassen!
Typisch kraaltjesgordijn in Chinees restaurant
Kleurig interieur van een Markense visserswoning
Keuken van watersnoodwoning
De plaggenhut, nog precies zoals ik me herinnerde
Deadviesgevende dokter in het Groene Kruis gebouw
Tropische tuin in openluchtmuseum Arnhem
Canon van Nederland
En dan hebben we het nog niet gehad over de nieuwe expositie, namelijk het Canon van Nederland. In 10 ruimtes worden 10 geselecteerde belangrijke momenten, van de in totaal 50 momenten, uitgebeeldt. Dit wordt aan de hand van voorwerpen en foto’s gedaan, maar ook vooral door middel van videobeelden en interactieve spellen. Sommige bezoekers vinden de expositie erg leuk en interessant, anderen vinden het te lawaaierig en worden onrustig van al die verschillende prikkels. Vanwege tijdsgebrek zijn wij er alleen snel doorheen gelopen, en bewaren we het voor een volgend bezoek aan dit museum.
Een ritje in de ouderwetse tram
Conclusie
In het begin vroeg ik me af of het openlucht museum wel leuk zou zijn voor volwassenen. Ik moet daar positief op antwoorden. Het museum heeft zoveel woningen en gebouwen die je kunt bezichtigen, dat je écht een keuze moet maken. We hebben dan ook zeker niet alles gezien, en zullen nog een tweede keer gaan voor de overige gebouwen.
Een entreekaartje kost 17,50 euro als je het online koopt, bij de kassa kost hij 19 euro. Het museum is gratis voor mensen met een museumjaarkaart. Verder is het museum elke dag van 10 – 17uur geopend. Meer informatie vind je op de website van het Openluchtmuseum Arnhem.
Interieur van een jaren ’70 woning. riep veel herkenning op
Geef een reactie