Zij die het aandurfen om de oevers van de Thames en de beroemde Borough markt achter zich te laten, zal in Zuid-Londen een onverwacht mooie en bijzondere wereld aantreffen vol duistere en wonderschone verhalen.
Niet alleen vertel ik in dit artikel wat je tegenkomt tijdens je wandeling van Borough Market naar East Street Market, maar geef ik ook tips voor andere bezienswaardigheden in deze hippe stadwijk vol geschiedenis.
Inhoud
Vooraf
In de 19de eeuw was Borough één van de slechtste wijken in London. Je wilde er nog niet dood gevonden worden. Het was er donker, smerig, overbevolkt en vol met vieze fabrieken en sloppenwijken. Tegenwoordig is het een hippe buurt vanwege zijn centrale ligging, maar kan er nog steeds armoede gevonden worden in de zijstraten, of in de omgeving van Elephant & Castle.
Start van wandeling: Redcross Way
Een goed startpunt voor de wandeling door Zuid-Londen is Redcross Way, dat ten westen van Borough market begint. Aan het begin van de straat vond ik Indiaas restaurant Mango. Een restaurant met een hippe en chique aankleding in een omgeving van verval, welke uiteraard binnenkort helemaal hip en trendy zal worden, althans daar gokt de eigenaar op.
Kijkend door het raam lijkt het een dure plek, maar de prijs valt erg mee. Het werd uiteindelijk onze vaste stek voor een avondje uit eten. De obers zijn correct, snel en vriendelijk. Het eten is supervers en men heeft wat onbekendere Indiase gerechten op de kaart.
Flat Iron Square
Ga de Red Cross Way in en loop tot aan de grote weg (Southward Street). Ga dan rechtsaf. Je ziet aan de linkerkant de ingang voor Flat Iron Square. Dit is een afgeleide van Borough Market en één van de vele streetfood locaties en hippe plekken in Borough. ’s Avonds komen de 20-ers en 30-ers hier voor een hapje en drankje.
In het weekend is er een vintage- en antiekmarkt. Maar ook doordeweeks rond lunchtijd zijn veel van de restaurantjes geopend. Cantina Carnitas serveert heerlijke taco’s die ze doordeweeks alleen rond lunchtijd serveert.
De bars en restaurants bevinden zich in de 7 spoorbogen van de spoorlijn en men maakt gebruik van een historisch gebouw, de Devonshire House. In de namiddag en avond is het hier het drukst, maar overdag kun je er heerlijk lunchen en beter zien hoe men probeert deze verwaarloosde plek nieuw leven in te blazen.
Crossbones Graveyard
Verlaat Flat Iron Square aan de andere kant, zodat je uitkomt op Union Street. Ga linksaf om terug te lopen naar Redcross Way. Op de kruising zie je een grote schutting en een hek met daaraan allemaal lintjes. Je bent aangekomen bij Crossbones Graveyard.
Crossbones Graveyard was vanaf de 17de eeuw een begraafplaats voor vooral ongetrouwde vrouwen, ofwel prostituees, die in de directe omgeving werkten. Deze vrouwen mochten vanwege hun beroep niet worden begraven op een begraafplaats van de kerk, behalve als zij op hun sterfbed alsnog bekeerden tot de kerk. Zij werden na hun overlijden begraven in onheilig en niet-gezegend grond.
Echter, de kerk beheerde een groot deel van de gebouwen waar deze vrouwen werkten. Ze werden ‘stews’ genoemd, maar waren dus feitelijk bordelen. Daarom maakte de kerk toch een stuk grond vrij waar deze vrouwen konden worden begraven. Ze kregen geen grafsteen en werden in zeer simpele doodskisten ter aarde gelaten.
In de 19de eeuw raakten buurtbewoners bezorgd, want er lagen inmiddels zoveel lijken op elkaar dat het nog nauwelijks mogelijk was om er nog meer vrouwen te begraven. In 1853 werd de begraafplaats dan ook gesloten onder het mom dat er al teveel doden lagen en dat daardoor de volksgezondheid in geding zou komen.
Het land bleef sindsdien braak liggen. Hoe bijzonder is dat? Midden in een stad, een braakliggend stuk grond voor meer dan 150 jaar? Er zijn in de tussentijd wel plannen geweest om het gebied te bebouwen, maar de buurtbewoners hebben zich er altijd tegen verzet. Ik denk ook dat het geen aantrekkelijk idee is voor veel mensen om boven op een oude begraafplaats voor prostituees te wonen.
Toen in 1990 de London Underground er een onderstation wilde plaatsen voor elektriciteit, werden ter voorbereiding daarop archeologische onderzoeken uitgevoerd. De archeologen van Museum of London hebben toen 148 skeletten uit de grond gehaald, wat volgens hen maar 1% van het totaal aantal begraven mensen is. Ze hebben vooral de skeletten opgegraven die relatief dicht aan de oppervlakte lagen. Er was geen tijd om dieper te gaan, daar men slechts 6 weken had voor de archeologische opgravingen. Eén van de skeletten was van een jonge vrouw uit de 18de eeuw die duidelijk syfilis had toen ze overleed. De BBC heeft een spannende documentaire gemaakt over de schedel en wie het meisje kon zijn geweest.
Bewoners uit de omgeving hebben een deel van de oorspronkelijke begraafplaats toegeëigend om te voorkomen dat het gehele gebied bebouwd zou worden met appartementen. Zij beheren het terrein, en transformeren het naar een mooie tuin. Je kan de tuin elke dag tussen 13.00 en 15.00 bezoeken. Er zijn dan ook vrijwilligers aanwezig die meer kunnen vertellen over deze bijzondere plek.
Red Cross Garden
Een paar honderd meter verder aan de Red Cross Way, ligt de Red Cross Garden. Een klein paradijs in het midden van de stad. Het is een mooie en rustige plek in deze hectische omgeving.
Vele buurtbewoners en medewerkers spenderen graag hier hun tijd op een mooie dag. Zittend in de zon op een bankje met op de achtergrond een klaterend fontein. Kinderen van de naastgelegen basisschool, komen na schooltijd vissen spotten. Medewerkers van nabijgelegen kantoren en bedrijven strooien pinda’s uit voor de eekhoorns.
Een oudere heer loopt regelmatig met een kop thee door de tuin, terwijl hij de kat uitlaat. Met plezier vertelt hij over hoe de kat helemaal van de andere kant van de stad bij hem is terecht gekomen.
Deze vriendelijke heer woont in één van de huizen die bij de tuin hoort. Red Cross Garden werd in 1887 gecreëerd om als ‘open air sitting room for the tired inhabitants of Southwark’ te dienen. In die tijd woonden mensen in krotten en was er geen enkele boom te vinden in het gebied. Octavia Hill bouwde bij de tuin 6 huisjes, die allemaal net iets anders zijn. Naast de huizen werd een gemeenschapshuis gebouwd, waarin onder andere een bibliotheek was gevestigd. Octavia Hill is één van de bekendste weldoeners uit die tijd, die zich inzette voor het verbeteren van het leven van de armen.
Octavia HIll koos er bewust voor om de tuin te voorzien van kronkelende paden, zodat het een gevoel van ruimte geeft aan de wandelaar en een mogelijkheid om te slenteren. Een kleine vijver werd aangelegd, zodat iemand er naast kan zitten en kan reflecteren op zijn of haar leven. Het ronde bouwwerk in de tuin is een podium, alwaar bands en dichters kunnen optreden.
Daar waar nu een modern gebouw staat, was vroeger een overdekte speelplaats voor de kinderen. Op die manier konden ze ook bij slecht weer buiten spelen. Ook fungeerde het als een overdekt wandelpad naar het gemeenschapshuis.
Ze plaatste mozaïeken kunstwerken op de muren en in de ramen, zodat de bewoners ook van kunst kunnen genieten en iets moois hadden om naar te kijken. De Sower mozaiek is er nog steeds, alle anderen zijn helaas verloren gegaan.
Traditioneel en hip op één plek
Als je Red Cross Way uitloopt, kom je uit op Marshalsea Road. Eerst passeer je nog een kleine buurtsuper, een ouderwetse schoenmaker en een restaurant. Het restaurant wordt in de ochtend en rond lunchtijd goed bezocht door de werklui die er hun typische Engelse ontbijt en lunch gebruiken. In het kleine blokje tussen Redcross Way en Marshalsea Road zie je de hippe kant van deze buurt. Met een kunstworkshop, keukendesigner, en een Munchies voor een lekker broodje en koffie. Dat maakt Borough zo interessant, deze beide werelden zo dicht bij elkaar.
Mint Street Park
Je komt uit bij Mint Street Park. Dit kleine park wordt optimaal gebruikt door diverse mensen uit de buurt. Jongeren zitten er te genieten van de zon en werknemers eten er hun lunch. Lokale scholen houden hun sportlessen op het grasveld of op het sportveld ernaast. Er zijn fitness apparaten die door een ieder wordt gebruikt, en er is een leuke speeltuin voor de kinderen. Ondanks dat het aan de ene kant wordt gedomineerd door drukke wegen, zijn er aan de andere kant mooie eind 19de eeuw huizen te zien.
Terry’s café
Steek het parkje over, en verlaat het aan de overkant. Loop een klein stukje langs de drukke Southward Bridge Road en sla linksaf. Aan de Great Suffolk street kom je een aantal lokale winkels en restaurants tegen. Terry’s café is legendarisch voor zijn typisch Engelse ontbijt en lunchgerechten in een setting met heel veel oude foto’s. Het café heeft ook zijn eigen video. Wil je een typisch Engels ontbijt of lunch? Ga dan hierheen! Na het ontbijt, hoef je de rest van de dag niets meer te eten.
Loop vervolgens door naar Borough Highstreet en ga daar rechtsaf.
Mercato Metropolitano
Nog iets verder naar het zuiden kom je bij Mercato Metropolitano. Geopend elke dag, behalve maandag. Naast een chique Italiaans supermarkt zijn er op dit terrein verschillende eetstandjes en buitenlandse lekkernijen te koop. Net als Borough Market, werken zij vooral met kleinschalige producenten en lokale producten. Naast eten en drinken, kun je hier ook workshops volgen.
Op het terrein is een kleine cinema dat aan de hand van thema’s films vertoond. Ten tijde van ons bezoek draaiden ze Tarantino films, daarna zouden ze overgaan naar typische zomerfilms in een Miami Beach setting. Absoluut de moeite waard om een golden oldie of een recent uitgekomen film bij hen te kijken. Wees er wel snel bij, want in het weekend gaan de kaartjes snel. Voor een sfeer impressie is hier een video.
Elephant & Castle
Vanaf de Mercato is het een korte wandeling naar Elephant &Castle. Deze plek is van oudsher een kruispunt van wegen geweest, en dat is het nog steeds. De naamgeving van dit plein heeft een bijzonder verhaal.
Elephant & Castle was vroeger een pub en/of een overnachtingsplaats, en werd in 1765 voor het eerst genoemd in een document. De pub is verschillende keren herbouwd, maar heeft nu zijn plek op de hoek met Borough Highstreet. De naam Elephant & Castle zou komen van een messenmaker die hier was gevestigd. Een beetje rare associatie misschien, maar het wapenschild van de gilde van de messenmakers heeft de afbeelding van een olifant met bovenop zijn rug een kasteel (ofwel een howdah). Dit was een verwijzing naar het ivoor dat werd gebruikt voor de heften van een mes.
Als je goed kijkt, zie je aan de zijkant van het winkelcentrum, tegenover de Metropolitan Tabernakel, nog een standbeeld staan van zo’n olifant. Deze is destijds van de pub gehaald en hier geplaatst.
Het winkelcentrum
Tijdens de Tweede Wereldoorlog is het gebied rondom Elephant & Castle zwaar gebombardeerd. De gebouwen die daarvoor terug zijn gekomen, zien er saai en depressief uit met hun zware betonnen structuren.
Voor de oorlog werd Elephant & Castle ook wel de Piccadilly (Circus) van Zuid Londen genoemd vanwege de vele cinema’s en grote warenhuizen. Het huidige gebouw van het winkelcentrum werd in 1965 opgeleverd, en was het eerste overdekte winkelcentrum in Europa met 120 winkels en twee ondergrondse verdiepingen voor auto’s.
Nu staat het gebouw er wat desolaat en vervallen bij. Het is de bedoeling dat het binnen een aantal jaren gesloopt zal worden om plaats te maken voor nieuwbouw, zoals ook in het omliggende gebied te zien is. Tot die tijd blijft het een gebied van vergane glorie, waar veel lokale bewoners hun boodschappen doen of hun vertier vinden. In deze video praten oude bewoners over de ontwikkelingen begeleidt met oude en nieuwe foto’s.
De hele wereld
Elephant & Castle is toch nog steeds een dynamische plek, die je zintuigen prikkelt. De bevolkingssamenstelling verandert hier snel. Waren in deze wijk 10 jaar geleden nog vooral mensen van Caraïbische en Afrikaanse afkomst, nu hebben de bezoekers van het winkelcentrum vooral een Latijns-Amerikaanse achtergrond. De winkeliers passen zich aan, maar maken zich wel zorgen over de nieuwbouw in de omgeving en de toekomst van het winkelcentrum. Deze video laat een aantal van de marktkraamhouders aan het woord, die hun kraam op het terrein van het winkelcentrum hebben.
Op het marktje bij het winkelcentrum is een ‘black cowboy’ die heerlijke koffie verkoopt. Oude blanke mannen verkopen tweedehands spullen. Drie stands bieden heerlijk Guyanees, Afrikaans en Caraïbisch eten aan.
In het winkelcentrum is La Bodeguita een goede keuze, die zich vooral op de Latijns-Amerikaanse bevolking richt met een winkeltje, bar en restaurant. Maar er is ook Miko’s, een Peruviaans restaurant met eigengemaakt eten. In het winkelcentrum is ook een bowling baan en zijn er allerhande winkels te vinden. Buiten het winkelcentrum zijn nog een aantal interessante restaurantjes en bars, zoals Mamuska!, een goed Pools restaurant.
En dan is er nog onze favoriet, La Chatica, gevestigd in één van de spoorbogen. La Chatica is een combinatie van een Colombiaans café, ontbijt en lunch plek en heeft een klein winkeltje. Wij hebben er een heerlijke vruchtensap gehad (ongezoet), zalige empanada’s en een cake waarvan we de naam niet meer weten. Tegenover La Chatica zijn nog een aantal pop-up winkels en restaurants gevestigd.
Groene muur
Ik zou het bijna vergeten, maar als je aankomt bij Elephant & Castle, vanaf de Mercato, dan zal zeker de muur met planten opvallen. Dat is de oorspronkelijke metrostation, dat alle verbouwingen en ingrepen heeft overleefd. Loop naar het midden van het plein om de voorkant ervan te bewonderen.
Metropolitan Tabernakel
En dan is er ook nog de Metropolitan Tabernakel. De kerkdienst hier is zo multicultureel dat tijdens de dienst, simultane vertalingen plaatsvinden in het Spaans, Portugees, Frans, Chinees en Farsi. En de in deze omgeving gelegen London College of Communication levert ook haar bijdrage aan de gezellige drukte in dit gebied.
Route naar East Street Market
Vanuit Elephant & Castle kun je via Walworth Road doorlopen naar East Street Market. Onderweg passeer je een zeer goede Chinees restaurant met heerlijke dimsum (Dragon Castle). Ga hier heen, als je de restaurants in Chinatown niet vertrouwd of te druk vindt. Het was ons thuisadres voor dim sum op zondag. Iets verderop is er een oriëntaalse supermarkt met een heerlijk Vietnamees restaurantje. Walworth Road tot aan East Street Market laat heel goed zien welke veranderingen er nu plaatsvinden. Hoe het oude wordt vervangen door het nieuwe. De bijgevoegde foto van de oude pub omringd door nieuwbouw is voor mij typerend voor dit gebied.
East Street Market
East Street Market is de meest centraal gelegen èchte warenmarkt in Londen. Naast groente en fruit, wordt hier ook allerlei huishoudelijke goederen te koop aangeboden. Verder is er een grote tweedehands kleding markt aan het einde van de markt. Veel (niet-hippe en/of superrijke) Londenaren komen hier naar toe voor hun dagelijkse boodschappen.
Vandaag de dag is de markt elke dag, behalve maandag, geopend van 8.00 – 17.00 en op zondag tot 14.00. Vergeet ook niet de winkels achter de marktkramen te bezoeken, daar vonden wij nog een klein Nigeriaans restaurantje. In eerste instantie leek het te gaan om een snackbar, maar ze bleken ook eigengemaakte gerechten in de aanbieding te hebben. Deze zagen er heerlijk uit.
Imperial War Museum
Vanuit Elephant & Castle kun je ook rechtsaf, richting het westen, naar het gratis Imperial War Museum. Mijn verwachting was dat het een museum vol oorlogsverheerlijking zou zijn, over al het goede dat Groot-Brittannië heeft gedaan voor de wereld. Maar dat is niet het geval. Ten tijde van mijn bezoek was er zelfsook een expositie van een kunstenaar met een zeer kritische mening over de oorlog tegen het terrorisme.
Vanuit het War Museum is het een relatief korte wandeling terug naar de Thames.
Cinema museum
Pas aan het einde van mijn verblijf in Londen, ontdekte ik dit kleine en bijzondere museum in de buurt van Elephant and Castle, het cinema museum. Dit museum heeft een verzameling van spullen uit allerlei oude bioscopen in Londen, inclusief oude bioscoopstoelen en projectors. Ronald Grant is de verzamelaar en Martin Humphries helpt hem bij het beheer en exploitatie van het museum. Een wandeling met één van deze gepassioneerde mannen door het museum, is al een plezier op zich. Let op, je moet wel van tevoren een afspraak maken.
In het museum zijn ook regelmatig bijzondere filmvertoningen voor het publiek. Bekijk hun website voor het laatste nieuws. Het museum is gehuisvest in het oude Lambeth werkhuis, waar Charlie Chaplin als kind nog een periode heeft gewoond.
Geef een reactie