‘Hier had Antonio Teixeira Lopes zijn atelier‘ zegt onze begeleidster. We staan op de overloop in de centrale hal van zijn huis. Vroeger stonden hier zijn vrienden te kijken naar hoe de zeer begaafde beeldhouwer vorm gaf aan zijn beelden.
In Porto geven verschillende casa musea inzicht in het leven van bekende verzamelaars en kunstenaars. Kunstwerken hangen in stijlkamers, ingericht naar hoe de betreffende persoon destijds leefde. In vitrines liggen persoonlijke verzamelingen en objecten. Een rondleider loopt met je mee om toelichting te geven en eventuele vragen te beantwoorden. In plaats van te wandelen door een grote witte museumzaal, waar alle schilderijen ordelijk hangen, struin je nu door een echt huis. Een huis dat de smaak en levenssfeer van eind 19de en begin 20ste eeuw uitstraalt.
Casa Museu Teixeira Lopes
In Nationaal Museum Soares dos Reis is het prachtige beeld ‘Infância de Caim‘ te zien. Het witte marmer oogt als een heel zacht kinderhuid, dat vraagt om aangeraakt te worden. De twee voortanden, die nog net te zien zijn in zijn halfgeopende mond, roepen een ongekende tederheid op. Nieuwsgierig naar het verhaal van de maker, bezoeken we Casa Museu Teixeira Lopes. In het atelier treffen we de gipsen versie van dit beeld aan. Onze rondleidster vertelt dat António Teixeira Lopes deze jongen buiten de stad heeft ontmoet en mee heeft genomen naar zijn huis om te dienen als model. Het jongetje was slechts 8 jaar oud. In het atelier staan nog veel meer studies en gipsen voorbeelden van zijn meest bekende kunstwerken. We leren dat hij al het werk zelf deed, zonder assistentie en leerlingen. In het woongedeelte worden we langs de vele kunstwerken geleid die hij heeft gekregen van vrienden en bekenden, evenals een eigen collectie van waaiers.
Een ander gedeelte van het huis bevat de kunstcollectie van Diogo Macedo, die leefde van 1889 tot 1959. Hij begon als beeldhouwer, maar focuste zich later op het bestuderen en verzamelen van Portugese kunst en kunst in het algemeen. Vooral zijn collectie Afrikaanse objecten is uniek.
De dag dat wij het museum bezochten, was er geen Engelssprekende rondleider aanwezig. We zijn toen rondgeleid door een dame waarmee we een mix van Frans en Portugees praatten. Hierdoor hebben we minder diepgaande informatie gekregen dan in de twee navolgende casa musea. Wil je er zeker van zijn dat je met een Engelssprekende rondleidster door het museum gaat, bel het museum dan een dag van te voren op om je bezoek aan te kondigen. Vanwege haar ligging in Vila Nova de Gaia, is dit museum trouwens uitstekend te combineren met een portproeverij bij bijvoorbeeld Poças.
Openingstijden: Dinsdag -Vrijdag 9:00/12:30 – 14:00/17:00, zaterdag 09:00/12.00 – 14.00/17.00, zondag en feestdagen 10:00/12:00 – 14:00/17:00
Prijs: gratis
Casa Museu Marta Ortigão Sampaio
Eigenlijk verwachtte ik een traditioneel Portugees huis aan te treffen, maar werd verrast toen ik voor een modern gebouw stond. Dit museum is gebouwd in 1958 door de man van Marta, Armando Sequeira, met als doel om er een museum en woning van te maken. Op de eerste twee etages zou het museum worden gevestigd en het echtpaar zou zelf op de bovenste verdiepingen gaan wonen. Armando overleed echter voordat de bouw was afgerond. Marta besloot daarop in haar eigen huis in Matosinhos te blijven wonen. Bij haar overlijden heeft zij haar kunstverzameling, meubels en dit huis aan de stad geschonken met als voorwaarde dat het huis als een museum zou worden gebruikt.
Het museum is ontworpen door de Portugese architect José Carlos Loureiro, maar zowel haar man als zij hebben grote invloed gehad op de inrichting van het huis. In het huis zijn vele bijzondere details. Zo heeft elke kamer een ander patroon in de houten vloer en een ander soort wandbekleding. Het hout van een boom dat plaats moest maken voor het huis, is gebruikt als lambrisering in één van de kamers. De bibliotheek en studieruimte zijn reconstructies van de kamers uit haar andere woning. Deze kamers geven inzicht in wat voor luxe Marta Origão Sampaio en haar man moeten hebben geleefd. Dat wordt nog meer benadrukt als je langs een deel van haar juwelencollectie wordt genomen. Prachtige oorbellen, kettingen en broches liggen te schitteren in de vitrinekasten.
De echte attractie zijn echter de schilderijen van de gezusters Aurélia en Sofia de Sousa. Volgens onze rondleidster hangen hier de beste stukken. De prachtige portretten van gewone mensen gemaakt door Aurélia spreken echt aan. Haar zelf-portret waarin zij zich afbeeldt als de heilige Antonio is erg gedurfd, zeker voor die tijd. Aurélia is duidelijk expressiever en uitgesprokener in haar werk, dan haar zus Sofia. Sofia schildert op meer traditionele wijze met af en toe een verrassing, zoals haar zelfportret waarin ze haar ongekende vrolijkheid toont.
Openingstijden: Dinsdag – Zaterdag 10:00-17:30, Zondag 10:00/12:30 -14:00/17:30
Prijs: 2,20 euro, gratis in het weekend en met Portocard
Casa museu Guerra Junqueiro
Guerra Junqueio wordt beschouwd als dé dichter van Portugal. Zijn dochter heeft na diens overlijden het nalatenschap beheerd en een casa museu opgezet. “Je moet het gevoel hebben dat zijn aanwezigheid er nog steeds is“, heeft zij gezegd. Het interieur is dan ook een reconstructie van zijn oorspronkelijke huis aan Rua de Santa Catarina. Naast dichter was Guerra Junqueiro ook een kunstverzamelaar met een bijzondere interesse voor zilverwerk en religieuze kunst. Verder heeft hij verschillende boeken geschreven, waarin hij zijn mening geeft over het land en de rol van de kerk.
Tegenover het museum is het bijbehorende Fundação Maria Isabel Guerra Junqueiro é Luís Pintó de Mesquita Carvalho gevestigd. Hier tref je een reconstructie aan van Maria Isabel haar vader’s grote bibliotheek met diens vele duizenden boeken. Ook alle correspondentie van haar vader en haarzelf met diverse mensen wordt hier bewaard. Deze stichting fungeert als kennisinstituut, dat als taak heeft om het werk en gedachtegoed van Guerra Junqueiro te delen met iedereen die er belangstelling voor heeft. Verder zijn in dit gebouw enkele kamers uit de woning van zijn dochter Maria Isabel en haar man gereconstrueerd. Ook een deel van hun uitgebreide keramiek en porselein collectie is te bezichtigen. Verder bevindt zich onder de schilderwerken nog een échte Jeroen Bosch.
Openingstijden: Dinsdag – Zondag 10:00-17:30
Prijs: 2,20 euro, gratis in weekend en met Portocard
Samen geven de genoemde drie huismuseums een inkijk in de Portugese bourgeoisie uit de periode eind 19de eeuw en eerste helft 20ste eeuw. In elk van deze musea word je rondgeleid door één van de medewerkers. Zij nemen je mee langs de hoogtepunten van de collectie, maar weten ook interessante details over het leven en het werk van de betreffende kunstenaar of verzamelaar te geven. Dus laat Museu Nacional Soares dos Reis voor wat het is en bezoek één van deze drie prachtige casa museus in Porto.
Geef een reactie