Elk jaar komen 6,5 miljoen mensen naar Keulen om de twee na hoogste kathedraal van Europa te bezoeken. Anderen komen er om te winkelen of voor een bezoek aan de kerstmarkt.
Mijn reden om Keulen te bezoeken, had niets te maken met de kathedraal of het winkelaanbod. Ik ging er heen voor de sfeer van deze Duitse stad, het vinden van mooie kunst en voor het beroemdste product van Keulen, eau de cologne.
Middeleeuwse stadspoort in hartje Keulen
Inhoud
Eau de Cologne
In het Nederlands kennen we de stad als Keulen, maar in het Frans en Engels wordt ze Cologne genoemd. Eau de cologne is dus vernoemd naar Keulen. Deze lichte en verfrissende geur werd in 1709 gecreëerd door de Italiaan Johann Maria Farína. Hij ontdekte een manier om alcohol nog beter te destilleren, waardoor het vrijwel geurloos werd. Door deze ontdekking werd het mogeijk om ook lichte en frisse parfums te fabriceren. Tot zijn ontdekking bestonden er alleen maar zware en zoete parfums, die de vieze geur van alcohol moesten verbergen.
Zijn eerste creatie rook naar een Italiaanse lentochtend net na een regenbui. Hij maakte daarvoor gebruik van essences uit citrusvruchten en bergamot. En omdat Frans in die tijd de taal van handel en bourgeoisie was, noemde hij zijn reukwater Eau de Cologne.
Zijn voormalige woning is nu omgetoverd tot een parfum-museum, waar je voor 5 euro wordt rondgeleidt door gereconstrueerde werkruimtes. Tijdens de rondleiding leer je allerlei interessante details over eau de cologne, maar wordt er ook verteld over de felle concurrentiestrijd die er heerste en de vele rechtzaken die Farina voerde. Het merk Farina bestaat vandaag de dag nog steeds, en is ook nog steeds in familiehanden. Hun eau de cologne wordt alleen in de museumwinkel (en online) verkocht. De geuren van hun moderne eau de colognes zijn nog steeds heel fris en fruitig.
Het museum wordt druk bezocht, dus boek je ticket voor de rondleiding dan ook via de website van Parfum museum in het Farina-huis.
Farina’s huis, nu het Eau de Cologne museum
NS documentatiecentrum en Gestapo gevangenis
Diep respect heb ik voor hoe de Duitsers met hun verleden omgaan. Hun donkerste periode in de geschiedenis wordt heel open en eerlijk gedeeld met de buitenwereld. Zo heeft de stad Keulen in het voormalige Gestapo-huis een documentatiecentrum ingericht dat gedetailleerd vertelt over de opkomst van Hitler en zijn Nationaal Socialistische partij. Er is veel aandacht voor wat die periode voor de lokale mensen van Keulen heeft betekend.
Hier leer ik dat Hitler’s partij in eerste instantie via lokale verkiezingen aan de macht kwam. Al in 1933 vonden de eerste transporten van Joden en politieke gevangenen (communisten) naar werkkampen plaats. Tijdens mijn bezoek aan kamp Buchenwald in Weimar leerde ik al meer over deze vooroorlogse werkkampen.
In 1933 werden alle verenigingen verboden of overgenomen door de Nationalistisch Socialistische (NS) partij. De NS kreeg daardoor grote invloed op het dagelijks leven van de Duitsers. Als je niet meedeed of je support uitsprak voor de NS, werd je getreiterd en buitengesloten. In het ergste geval werd je gevangen genomen en in een kamp geplaatst om gedwongen arbeid te verrichten.
In het NS documentatiecentrum wordt niet alleen aandacht besteedt aan de jodenvervolging, maar ook aan andere slachtoffers van het regime. Zo werden alleen al in Keulen meer dan 2000 mensen gedwongen gesteriliseerd. Dit waren vooral bedelaars, zwervers, prostituees en zigeuners. Ook werd er euthenasie gepleegd op mensen die lebensunwert zijn. Vooral vestandelijk en lichamelijk beperkte mensen vielen onder die categorie. Met behulp van foto’s, krantenartikelen, video’s en pamfletten krijg je een goede indruk van wat er heeft plaatsgevonden.
Het EL DE gebouw, waar het documentatiecentrum in is gevestigd, werd in de Tweede Wereldoorlog door de Gestapo gebruikt als gevangenis en verhoorcentrum. In de kelders zijn nog vele inscripties van de gevangenen te zien. Verschillende getuigenverslagen geven een goed beeld van wat voor gruwelijkheden hier hebben plaatsgevonden. Op de binnenplaats is het nu wonderbaarlijk vredig, maar tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn hier honderden mensen opgehangen.
In totaal heb ik bijna twee uur doorgebracht in dit documentatiecentrum. Vrijwel alle toelichtingen bij de foto’s en video’s zijn in het Duits, maar met behulp van de audioguide (welke ook in het Nederlands beschikbaar is) krijg je voldoende achtergrondinformatie.
Voor meer informatie over openingstijden, bezoek de website van het El DE Haus.
Veel foto’s en materialen in NS documentatiecentrum
In de kelder de voormalige cellen van de Gestapo
Ehrenfeld bezoek
Het moderne Keulen is te vinden in de multiculturele wijk Ehrenfeld. Deze wijk, net buiten het stadscentrum, begint met een bijzondere moskee. De bouw van deze moderne Turkse moskee is na veel gedoe in 2008 goedgekeurd door de gemeenteraad, maar pas in 2017 geopend. De moskee zelf is niet open voor het publiek, maar ernaast is een restaurant en een winkel. De ontwikkelaars hopen hiermee een verbinding te maken met de niet-Islamitische gemeenschap.
Vanaf hier brengt de Venloer Strasse je dieper de wijk in. Een wijk waar Libanese, Indiase, Thaise en Turkse restaurants gebroedelijk naast elkaar staan. Vegetarische en veganistische winkels en eetgelegenheden ontbreken er ook niet tussen de meer traditionele bakkerijen als Backwerk. In de zijstraten bevinden zich vele kleine vintagewinkels en ateliers van kunstenaars en designers. Ehrenfeld is oprecht het kloppende hart van modern en multicultureel Keulen.
Rondom station Ehrenfeld trof ik vele mooi streetart en graffiti stukken aan. Velen daarvan hebben een duidelijk antikapitalistische insteek. De Turkse bakkerij naast het station is de perfecte plek om even uit te rusten met een heerlijke Turkse thee en een baklava of pide.
Moderne centrale moskee van Keulen
Vlakbij station Ehrenfeld vind je veel streetart
Wandelen of fietsen langs de Rijn
De Rijn snijdt de stad door tweeën. Aan de ene kant wonen de burgers, aan de andere kant zijn vooral fabrieken en grote beursgebouwen gevestigd. Langzaam verandert dat en wordt ook deze overkant ontwikkeld tot woongebied.
Een wandeling of fietstocht langs de Rijn brengt je langs verschillende boeiende plaatsen. Van het gratis sculpture park in het noorden bij de Kölner Seilbahn (helaas voor onbepaalde tijd gesloten) naar de zandstranden verder naar het zuiden, waar ook het veerpontje naar Zündorf vaart.
De Rijnboulevard tussen de Hohenzollembrücke en Deutzer Brücke is met haar mooie trappen een perfecte plek voor ontspanning. Velen zitten er met een flesje bier of glas wijn te genieten van het uitzicht op de ‘skyline’ van Keulen.
Aan de overkant bevinden zich nog oude pakhuizen, moderne flatgebouwen en een chocolade museum met café.
Wandelen langs de Rijn
De oude kade is veranderd in een modern park met uitzicht over de stad
Eclectische architectuur en omgeving
Wat mij het meest heeft verrast is de bijzondere mix van architectuur in Keulen. Gebouwen uit de middeleeuwen staan naast hypermoderne kantoren, en de na-oorlogse architectuur met haar typische kenmerken moet vechten om gezien te worden tussen alle andere gebouwen.
Keulen is duidelijk geen stad van planmatig bouwen met grote achterliggende visies. Keulen is een stad waar men dat bouwt, dat men nodig vindt en mooi lijkt. Vergeet dan ook niet om vooral veel naar boven te kijken, de bijzondere gevels te bewonderen en de mix van gebouwen die hier zo gebroederlijk naast elkaar staan.
Eclectisch stadsaanzicht van Keulen
Mengelmoes van stijlen en bouwperiodes
En nog meer
Ten tijde van mijn bezoek aan Keulen waren het Stadsmuseum en kunstmuseum Kolumba gesloten in verband met de opzet van nieuwe tentoonstellingen. Hierdoor heb ik ze niet kunnen bezoeken, alhoewel ze wel op mijn ’to do’-lijstje stonden. Beide musea zijn een absolute aanrader.
Mijn interesse voor de oudheid, lees Romeinse tijd, is niet groot. Hierdoor heb ik geen bezoek gebracht aan het Romisch-Germanisch museum. Ik heb ik slechts een snelle blik geworden op en in de kathedraal, die door zoveel mensen wordt bezocht.
Er is echter nog veel meer te doen in Keulen. Voor meer informatie, bezoek de website van Visitkoeln voor leuke blogs over de stad en de website van het toeristeninformatiebureau Köln Tourismus. Hieronder vind je mijn highlights van de stad, zoals ik die heb ervaren gedurende mijn driedaagse verblijf. Daaronder twee reisgidsen die je via Bol.com kunt kopen.
Geef een reactie