Grieken houden bijna net zoveel van tradities als van een goed feest. In 2023 vallen bijna alle feestdagen toevallig op vrijdag of maandag, waardoor het een jaar vol mogelijkheden is voor lange weekendjes weg voor de Grieken.
Inhoud
1 JANUARI – Nieuwjaarsdag (feestdag)
In het Grieks heet deze dag Protohronia. Het betekent letterlijk “de eerste (dag) van het jaar”. Op straat en in winkels zul je in de eerste week vaak ‘Kalichronia’ horen, ofwel gelukkig nieuwjaar.
Op deze eerste dag van het jaar zijn de winkels en de meeste cafés en restaurants gesloten. Grieken brengen deze dag vaak met hun familie door, genietend van een grote maaltijd. Daar hoort ook de ‘vasilopita’ bij, een cake waarin een munt is verstopt. Degene die het stuk met de munt krijgt, heeft het hele jaar geluk! Ook geeft men elkaar op deze cadeaus in plaats van met Kerstmis.
6 JANUARI Driekoningen (feestdag)
Met Driekoningen wordt de kerstvakantie afgesloten. Op deze dag herdenkt de orthodoxe kerk de doop van Christus. Andere namen voor deze dag zijn Theophany of Ta Fota (de lichten).
Als je toevallig in Griekenland bent op 6 januari, dan is het de moeite waard om te vragen waar en hoe laat de zegening van het water plaatsvindt. Dit ritueel vindt plaats bij meren, rivieren en langs de hele kust van Griekenland. Priesters zegenen het water door er een kruis in te werpen. Jonge mannen (en meer recentelijk ook vrouwen) duiken in het water en strijden met elkaar om als eerste het kruis terug te brengen.
Driekoningen is een nationale feestdag. Dat betekent dat winkels gesloten zijn en ook sommige cafés en restaurants.
5 – 26 FEBRUARI – Apokries (Carnaval)
Apokries, ofwel het Griekse carnavalsseizoen, duurt drie weken. In het Grieks wordt het ook wel Profoni, Kreatini en Tyrini genoemd. Het is de periode voordat de vastentijd begint.
In deze periode vinden in verschillende plaatsen parades, kostuumfeesten, straatoptredens, meeloorlogen plaats. In sommige dorpen worden lokale vruchtbaarheidsbevorderende rituelen gehouden.
Het hoogtepunt qua evenementen en feesten vindt plaats in het laatste carnavalsweekend. Dit jaar is dat op 5 en 6 maart.
De beroemdste carnavalsvieringen in Griekenland worden gehouden in Patras, de grootste stad van de Peloponnesos, en in Xanthi, een stad in Noord-Griekenland.
Overigens vindt het Griekse carnaval haar oorsprong in de oudheid. Het lijkt veel op het meerdaags wijnfestival dat de oude Grieken hielden ter ere van God Dionysus, de God van het Griekse theater en dronkenschap.
16 FEBRUARI – Tsiknopempti
Als je verstandig bent, trek je oude kleren aan als je naar een restaurant gaat tijdens Tsiknopemti. Pempti betekent donderdag, en tsikna betekent ‘de geur van gegrild vlees’. Serieuze carnivoren (waarvan er veel zijn in Griekenland) beschouwen dit als hun favoriete dag.
Tsiknopmempti wordt in de tweede week van Apokries gevierd, wanneer de kerk de consumptie van vlees toestaat voorafgaand aan de vastentijd.
Traditioneel was dit een dag waarop huishoudens in het hele land vlees (ooit een zeldzame verwennerij) boven kolen grilde, waardoor elke straat en dorpsplein werd gevuld met kwijlopwekkende aroma’s en rook.
Het religieuze aspect van de feestdag heeft voor de meeste Grieken minder prioriteit gekregen, het aansteken van de barbecue des te meer.
27 FEBRUARI – Schone maandag
Wie van plan is om tijdens Apokries helemaal los te gaan, zal blij zijn te weten dat de carnavalsperiode wordt gevolgd door de perfecte gelegenheid om te ontgiften na al dat feesten, namelijk Schone Maandag, de eerste dag van het vasten. In het Grieks heet deze dag Kathara Deftera.
Tijdens Kathara Deftera genieten de Grieken van vegetarische gerechten en bepaalde zeevruchten, zoals inktvis en octopus. Het is de eerste dag van het vasten en dan is het eten van vlees, zuivelproducten, eieren en vis niet toegestaan.
Het is ook gebruikelijk om naar buiten te gaan om te vliegeren – een populaire activiteit onder zowel kinderen als volwassenen.
Schone maandag is een nationale feestdag en veel winkels blijven gesloten, maar cafés en restaurants zijn open, omdat velen de dag vieren door uit eten te gaan.
25 MAART – Onafhankelijkheidsdag & De Aankondiging van de Heer
Op deze dubbele feestdag vieren de Grieken zowel een historische gebeurtenis (25 maart 1821, de datum van de officiële verklaring van de Griekse Onafhankelijkheidsoorlog) als een religieuze (de Aankondiging van de Heer, toen engel Gabriël Maria vertelde dat zij de zoon van God zou baren).
Op deze dag worden zowel parades gehouden als gebakken kabeljauw met een dikke knoflooksaus (bakaliaros skordalia) gegeten.
25 maart is een nationale feestdag. Dat betekent dat musea en archeologische sites gesloten zijn, net als de meeste winkels. Cafés en restaurants blijven wel open omdat veel mensen de dag vieren door uit eten te gaan.
22 – 25 APRIL – Pasen
Pasen zijn de belangrijkste feestdagen in het Grieks-orthodoxe kalenderjaar. Kinderen krijgen twee weken vrij van school en veel volwassenen nemen ook vrijaf. Het Griekse Pasen valt niet samen met het Pasen van de overige christelijke kerken. Dat komt omdat de Grieks-orthodoxe kerk een ander kalendersysteem hanteert.
Religieuze diensten vinden plaats gedurende de hele Goede Week, maar de belangrijkste evenementen vinden plaats op Goede Vrijdag, Stille Zaterdag en Paaszondag (respectievelijk 22, 23 en 24 april in 2022).
Op Witte Donderdag is er een re-enactment van de kruisiging, terwijl op Goede Vrijdag er in heel Griekenland Epitafios-optochten zijn, die de dood van Jezus symboliseren.
Het grootste evenement is de opstanding van Jezus, die op Goede Zaterdag om middernacht plaatsvindt. Overal in Griekenland luiden dan kerkklokken en iedereen begroet elkaar met de traditionele uitdrukking Christos Anesti (Christus is opgestaan).
Paas tradities
Pasen is wanneer veel Grieken de steden verlaten en naar hun eilanden en dorpen gaan om familieleden te bezoeken en/of hun vakantiehuizen voor het seizoen te “openen”.
Op Paaszondag komen Griekse families samen om te smullen van een speciaal bereide paasmaaltijd met lam aan het spit en rode eieren. Zorg ervoor dat je in die periode de tsoureki probeert, een soort traditioneel zoet brood.
Goede Vrijdag en Paasmaandag zijn nationale feestdagen en veel winkels blijven gesloten, vooral op Paaszondag en Paasmaandag. Cafés en restaurants blijven vaak open om tegemoet te komen aan degenen die liever buiten de deur van hun paasmaaltijd willen genieten, maar de openingstijden kunnen variëren zodat het personeel de belangrijkste kerkdiensten kan bijwonen.
Omdat Goede Vrijdag de strengste vastendag is tijdens de vastentijd, zijn veel restaurants op deze dag gesloten, dus vraag van tevoren naar de openingstijden als je van plan bent om uit eten te gaan!
Archeologische sites en musea zijn op paaszondag gesloten, maar houd er rekening mee dat openingstijden op Goede Vrijdag en Stille Zaterdag meestal korter zijn.
1 MEI – Dag van de Arbeid en Protomagia
Op 1 mei wordt in Griekenland niet alleen de Dag van de Arbeid gevierd, maar ook de lente. Op deze dag zijn er vaak protesten en demonstraties in het centrum van Athene.
Mensen met een minder politieke inslag houden zich bezig met tradities die verband houden met de wedergeboorte van de natuur, welke hun wortels hebben in de oude Griekse gebruiken. Bloemen plukken en kransen maken is een populaire bezigheid. Anderen gaan gewoon een dagje naar het strand.
Op deze dag zijn archeologische sites, musea en winkels gesloten. Alle veerboten en de meeste openbare vervoermiddelen, zoals de metro van Athene, rijden vaak niet, dus het is het beste om het reizen met openbaar vervoer dan zoveel mogelijk te vermijden.
12 – 13 JUNI – Pinksteren
Negenenveertig dagen na Paaszondag wordt Pinksteren gevierd, de verschijning van de Heilige Geest voor de apostelen. Deze gebeurtenis markeert de geboorte van het christendom. Er worden religieuze diensten gehouden, maar veel Grieken vieren Pinksteren niet echt.
Pinksterweekend wordt vooral gebruikt om met het gezin of familie weg te gaan.
Aan zee en op andere toeristische plaatsen blijven daarom de meeste winkels en restaurants gewoon open. Musea zijn ook gewoon open.
15 AUGUSTUS – Sterfdag van Maria
In de Grieks-orthodoxe kerk eindigt twee weken vasten op de dag dat men het overlijden van de Maagd Maria herdenkt. Uiteraard wordt het vasten gevolgd door een groot feest.
Op deze dag vieren ook veel Grieken hun naamdag. Iedereen met een naam die lijkt op Maria, Maro, Marousa en Despoina, Kristalia; en een aantal van zowel mannen als vrouwen met andere namen vieren dan hun verjaardag.
Deze dag wordt beschouwd als het hoogtepunt van de zomer. Veel mensen plannen hun zomervakantie rond deze dag. De grote steden zijn merkbaar leger. Stranden, bars en clubs zijn vaak tot het maximum gevuld.
15 augustus is een nationale feestdag. Sommige archeologische sites, musea en de meeste winkels zijn dan gesloten. Cafés, restaurants en bars blijven open, aangezien de meeste mensen de dag vieren door uit eten te gaan en/of de hele nacht door te feesten.
28 OKTOBER – Ochi-dag
28 oktober staat bekend als Ochi (“Nee”) Dag, verwijzend naar de reactie van premier Ioannis Metaxas op Benito Mussolini op deze datum in 1940. Op die dag eiste de Italiaanse dictator dat zijn troepen vrijelijk Griekenland mochten binnenkomen. De krachtige weigering van Metaxas bracht Griekenland in de Tweede Wereldoorlog aan de kant van de geallieerden. Deze dag wordt gevierd met militaire parades.
Ochi-dag is een nationale feestdag en veel winkels blijven gesloten, maar cafés en restaurants zijn open omdat velen de dag vieren door uit eten te gaan.
17 NOVEMBER – Polytechneio
Dit is geen officiële feestdag, maar het kan wel je bezoek aan Athene beïnvloeden.
Op 17 november 1973 was er namelijk een grote studentendemonstratie die begon op de Polytechnische school in de wijk Exarchia in Athene. Studenten kwamen in opstand tegen de Griekse militaire dictatuur die het land regeerde tussen 1967 en 1974. De opstand eindigde met een tank die de poorten van de Polytechnische School plat reed. Verschillende mensen kwamen toen om – hoewel er tot op de dag van vandaag geen duidelijke consensus lijkt te zijn over de aantallen. Deze opstand was het begin van het einde van het junta-regime in Griekenland.
Op 17 november vinden er altijd verschillende protesten en demonstraties plaats. Niet alleen in Athene, maar ook in Thessaloniki en vele andere Griekse steden. Deze bijeenkomsten eindigen vaak in een verhitte atmosfeer en resulteren vaak in rellen tussen de politie en de demonstranten.
Als je daar liever tussen wil belanden, dan mijd je de straten in Exarchia, Patission en Panepistimiou in Athene.
25 & 26 DECEMBER – Kerst
Kerstvieringen in Griekenland zijn in veel opzichten hetzelfde als in Nederland. Huizen, bedrijven en straten zijn versierd met kerstverlichting, de kerstman vermaakt kinderen op stadspleinen en in winkelcentra, en er zijn ruimere openingstijden van de winkels tot aan kerst. Op eerste kerstdag zijn de straten verlaten, omdat gezinnen thuis samenkomen voor een grote maaltijd.
Zowel eerste als tweede kerstdag zijn nationale feestdagen en de meeste winkels blijven dan gesloten. Slechts enkele cafés en restaurants zijn open.
31 DECEMBER – Oudjaarsavond
Oudejaarsavond bestaat in Griekenland niet uit één feest, maar meerdere feestjes achter elkaar. De avond begint thuis. Daar komen Grieken samen met familie om het laatste feest van het jaar te vieren. Ze spelen kaart en de speciale nieuwjaarstaart wordt aangesneden.
Na middernacht baant de jongere generatie zich een weg naar de uitgang om op pad te gaan naar het volgende feest. Bars en nachtclubs komen pas rond twee uur ’s nachts op gang, vooral in de grote steden, en het verkeer kan druk zijn. De feesten gaan door tot het weer daglicht is, wanneer de traditie dicteert dat degenen die dan nog wakker zijn naar een hotel-restaurant gaan voor een heerlijk, feestelijk eerste ontbijt van het jaar.
In de meer landelijke gebieden is het een rustige avond zonder vuurwerk.
Meest gestelde vragen over de Griekse feestdagen
Wat zijn traditionele feesten in Griekenland?
Enkele van de bekendste traditionele vieringen in Griekenland zijn Grieks Pasen, Kerstmis, sterfdag van Maria , onafhankelijkheidsdag, Oxi-dag en het carnaval.
Hoeveel nationale feestdagen zijn er in Griekenland?
De officiële Griekse nationale feestdagen zijn Nieuwjaarsdag, Driekoningen, Schone Maandag, Onafhankelijkheidsdag, Goede Vrijdag, Griekse Paaszondag en Paas Maandag, Dag van de Arbeid, Sterfdag van Maria, Oxi-dag, Eerste en Tweede Kerstdag. Voor sommige bedrijven is Pinksteren ook een vrije dag.
Wat is het bekendste religieuze festival in Griekenland?
Het beroemdste religieuze festival in Griekenland is de Grieks-orthodoxe Pasen, een belangrijk feest met unieke lokale gebruiken.
Is de Grieks-orthodoxe kalender hetzelfde als de katholieke en protestantse kalenders?
De Grieks-orthodoxe kalender is gebaseerd op de Juliaanse kalender. Terwijl de rest van Griekenland en Europa is overgestapt op de Gregoriaanse kalender. Meer informatie over het verschil tussen beide kalenders vind je hier. Dit is ook de reden waarom Pasen op een ander moment wordt gevierd in Griekenland.
Wat werd in het oude Griekenland als het grootste festival gezien?
Het belangrijkste festival in het oude Griekenland waren de Olympische Spelen, die om de vier jaar plaatsvonden. Oorlogen en veldslagen werden afgeblazen voor de duur van de Spelen.
Griekenland is ook erg leuk om te bezoeken buiten de feestdagen om. Lees mijn reisblogs over Athene en Peloponnesos voor meer tips en suggesties.
Geef een reactie